Project Description
Μία από τις πιο ύπουλες και ‘’σιωπηλές’’ νόσους στην σημερινή εποχή είναι η οστεοπόρωση. Χαρακτηρίζεται έτσι διότι πολλές φορές γίνεται αντιληπτή χωρίς προηγουμένως να εμφανιστεί κανένα προειδοποιητικό σύμπτωμα και διαγιγνώσκεται αφού εγκατασταθεί και εμφανιστούν οι συνέπειες της – τα κατάγματα.Παρόλο που θεωρείται ‘’γυναικεία’’ νόσος φαίνεται πως προσβάλει και τους άνδρες όχι βέβαια σε ίδια αναλογία .
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας «η οστεοπόρωση είναι μία συστηματική σκελετική νόσος που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα με μικροαρχιτεκτονικό περιορισμό του οστίτη ιστού, με συνέπεια την αύξηση της ευθραυστότητας των οστών και την επιρρέπεια σε κατάγματα».
Είναι προφανές ότι η οστεοπόρωση είναι εξ΄ορισμού συνδεδεμένη με την καταγματική νόσο. Σημαντικό ρόλο στη θεραπεία της οστεοπόρωσης ,άρα και στην πρόληψη των καταγμάτων , έχει η κατανόηση της νόσου ,η αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου, η έγκαιρη διάγνωση, και η σωστή θεραπεία.
Σε φυσιολογικές συνθήκες τα οστά ‘’γεμίζουν’’ με ασβέστιο και η οστική μάζα ή πυκνότητα αυξάνει προοδευτικά και φθάνει στη μέγιστη τιμή της, την ‘’κορυφαία οστική μάζα’’, στην ηλικία των 30 ετών περίπου. Από το σημείο αυτό ξεκινά η διαδικασία που ονομάζεται «απώλεια οστικής μάζας» και αποτελεί φυσιολογικό φαινόμενο μετά την τέταρτη δεκαετία της ζωής του ανθρώπου. Όταν λοιπόν η οστική μάζα «πέφτει» κάτω από ένα κρίσιμο όριο, έχουμε νοσηρή κατάσταση την οστεοπόρωση που δεν είναι τίποτα άλλο παρά το «άδειασμα» των οστών από το ασβέστιο, που έχει σαν απώτερο αποτέλεσμα να σπάζουν εύκολα τα κόκαλα.
Η διαδικασία αυτή επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες και αυτοί είναι: το φύλο (γυναίκες),οικογενειακό ιστορικό, διαταραχές κύκλου, stress, νευρογενής ανορεξία, πρώιμη εμμηνόπαυση ,κακές διατροφικές συνήθειες(δίαιτα πτωχή σε ασβέστιο, αλκοόλ) , ορμονικά προβλήματα ,κάπνισμα, καθιστική ζωή, χρόνια λήψη ορισμένων φαρμάκων κ.α.
Η οστεοπόρωση συμβάλλει στα λεγόμενα ’’αναίτια’’ (προκαλούνται από μικρή βία) κατάγματα. Τα κατάγματα αυτά συμβαίνουν συχνότερα στη σπονδυλική στήλη, στον καρπό και στο ισχίο.
Τα κατάγματα στη σπονδυλική στήλη εκδηλώνονται με επίμονους πόνους στην πλάτη και στη μέση και προοδευτική απώλεια του αναστήματος και κύφωση, ενώ στα άκρα , χέρια και πόδια , η εμφάνιση του κατάγματος είναι πιο επώδυνη και μπορεί να χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης ή/και μακροχρόνιας ακινητοποίησης . Το χαρακτηριστικό αυτών των καταγμάτων είναι ότι συμβαίνουν σε συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες όπως σήκωμα βαρέως αντικειμένου , πτώση από ίδιο ύψος.
Μεγάλο ρόλο στη θεραπεία της οστεοπόρωσης έχει η πρόληψη , έγκαιρη διάγνωση και σωστή φαρμακευτική αγωγή στην εγκατεστημένη νόσο.
Η πρόληψη επιτυγχάνεται με σωστή διατροφή και καθημερινή γυμναστική.
Με δεδομένο το σημαντικό ρόλο του ασβεστίου και της βιταμίνης D στην υγεία των οστών η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου , πάνω από 1OOO mg την ημέρα,και 400-800 Διεθνές Μονάδες βιταμίνης D συνιστάται σε όλους τους ασθενείς υψηλού κινδύνου.Τα γαλακτοκομικά προιόντα αποτελούν σημαντική πηγή ασβεστίου.Η έκθεση στο ήλιο βοηθά στη σύνθεση της βιταμίνης D στον οργανισμό.
Η καθημερινή άσκηση επίσης συμβάλλει στην επίτευξη της κορυφαίας οστικής πυκνότητας και στη διατήρηση της. Το καθημερινό περπάτημα αποτελεί συνήθως την καλύτερη μορφή εκγύμνασης ,ακόμα καλύτερα δε αν συνδυάζεται με ολοκληρωμένο πρόγραμμα ασκήσεων. Ωστόσο χρειάζεται προσοχή και αποφυγή ασκήσεων με άρση βάρους μεγάλης έντασης και μεγάλης διάρκειας. Πρέπει επίσης να αποφεύγονται ακραίες στάσεις ή κάμψεις του κορμού.
Η έγκαιρη διάγνωση της οστεοπόρωσης θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική στην προσπάθεια πρόληψης και στον καθορισμό της σωστής θεραπείας εφόσον κριθεί απαραίτητη . Όλες συνεπώς οι άμεσα (6 μήνες μετά την τελευταία τους περίοδο) μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που είτε είχαν πρόσφατο κάταγμα, είτε έχουν ένα ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση πρέπει απαραιτήτως να επισκεφθούν το γιατρό τους.
Η οστεοπόρωση διαγιγνώσκεται με μια σχετικά εύκολη ,ανώδυνη και γρήγορη εξέταση τη Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας, υποβοηθούμενη από αιματολογικές εξετάσεις. Ανάλογα από το αποτέλεσμα της εξέτασης ο γιατρός θα αποφασίσει τον καθορισμό της θεραπείας , και το χρόνο της επανάληψης των εξετάσεων.Η οστεοπόρωση είναι μία νόσος που μπορεί να εξελίσσεται με την πάροδο των χρόνων και για αυτό συνήθως χρειάζεται τακτικό επανέλεγχο .
Τέλος, όταν τεκμηριωθεί η διάγνωση της Οστεοπόρωσης πρέπει η ασθενής να λαμβάνει σχολαστικά την φαρμακευτική θεραπεία, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες και υπό την παρακολούθηση του θεράποντος ιατρού. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η θεραπεία της οστεοπόρωσης είναι μακροχρόνια .
Σήμερα η επιστημονική γνώση του αντικειμένου, αξιόπιστες εξετάσεις , και η ύπαρξη νέων φαρμάκων μας δίνει την δυνατότητα της έγκαιρης διάγνωσης , συστηματικού follow up, και αποτελεσματικής θεραπείας της οστεοπόρωσης αποφεύγοντας έτσι τις ολέθριες επιπλοκές της.
