Project Description
Ο Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος (ΠΧΣ) βρίσκεται στο κέντρο της άρθρωσης του γόνατος. Συνδέει τον μηρό με την κνήμη με φορά από τα εμπρός και εντός προς τα πίσω και έξω. Παίζει σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση του γόνατος. Κατά τη διάρκεια της κάμψης, έκτασης αλλά και της στροφής του γόνατος συγκρατεί την κνήμη ώστε να μην παρεκτοπίζεται προς τα πρόσω σε σχέση με τον μηρό.
Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού είναι πολύ συχνή κάκωση στους αθλητές και όχι μόνο και προκαλείται μετά από βίαιη ή ξαφνική στροφική κίνηση ή πλάγια πλήξη του γόνατος. Παλιότερα η ρήξη του ΠΧΣ σηματοδοτούσε το τέλος της καριέρας ενός αθλητή , σήμερα με τις σύγχρονες τεχνικές που εφαρμόζονται επιτυγχάνεται πλήρης αποκατάσταση .
Η διάγνωση γίνεται με λήψη του ιστορικού, κλινική εκτίμηση και απεικονιστικές εξετάσεις:
Ο ασθενής σαφώς αναφέρει τη στιγμή του τραυματισμού χαρακτηριστικά συνήθως με κολλημένο το πέλμα στο έδαφος γίνεται απότομη στροφή του κορμού και αισθάνεται έντονο διαξιφιστικό πόνο στο γόνατο ή μετά από πλάγια πλήξη του γόνατος με δύναμη .
Ο Ορθοπαιδικός χρησιμοποιεί ειδικές κλινικές δοκιμασίες με τα οποία ελέγχει την ακεραιότητα του ΠΧΣ και την σταθερότητα του γόνατος.
Η μαγνητική τομογραφία επιβεβαιώνει την κλινική διάγνωση.
Ο Ορθοπαιδικός πάντα σε συνεννόηση με τον ασθενή λαμβάνοντας υπόψιν την ηλικία του ασθενή , την χρονιότητα του τραυματισμού, το βαθμό της υπάρχουσας αστάθειας του γόνατος, το επίπεδο των δραστηριοτήτων του ασθενούς και τις προσδοκίες του ασθενούς για επιστροφή σε άθληση αποφασίζει για το είδος της θεραπείας που θα ακολουθήσει .
Η αντιμετώπιση της ρήξης του ΠΧΣ είναι κατά κύριο λόγο χειρουργική- αρθροσκοπική αποκατάσταση. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις ακολουθείται και συντηρητική αγωγή.
Η αρθροσκοπική αποκατάσταση επιλέγεται σε νέα άτομα και αθλητές καθώς και σε άτομα μέσης ηλικίας με αυξημένες δραστηριότητες.Στην περίπτωση αυτή γίνεται αντικατάσταση του ΠΧΣ με μόσχευμα.
Το μόσχευμα που χρησιμοποιείται για την αποκατάσταση του ΠΧΣ προέρχεται από το σώμα του ίδιου του ασθενή (αυτομόσχευμα) και κατά συνέπεια είναι ελεύθερο από οποιεσδήποτε ανοσολογικές αντιδράσεις. Επιπλέον, το αυτομόσχευμα εξασφαλίζει την ταχύτερη και καλύτερη ενσωμάτωσή του στην περιοχή που θα τοποθετηθεί. Η επιλογή του κατάλληλου αυτομοσχεύματος αποφασίζεται από τον θεράποντα και πάντα με ενημέρωση του ασθενούς.
Πρώτη επιλογή αποτελεί ο επιγονατιδικός τένοντας που λαμβάνεται από την πρόσθια επιφάνεια του γόνατος. Εναλλακτική επιλογή αποτελεί το μόσχευμα των οπίσθιων μηριαίων – καμπτήρων του γόνατος (hamstrings). Δεν είναι στην πάγια τακτική του θεράποντος η χρήση συνθετικών μοσχευμάτων ή αλλομοσχευμάτων (πτωματικών) παρά μόνο σε εξαιρετικά ιδιαίτερες και σύνθετες αποκαταστάσεις γονάτων με πολλαπλές κακώσεις.
Το μόσχευμα του επιγονατιδικού τένοντα σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία αλλά και με βάση την χειρουργική εμπειρία του θεράποντος, αποτελεί το πλέον ισχυρό μόσχευμα με τα μικρότερα ποσοστά αποτυχίας ή νέα ρήξης αλλά και τα μικρότερα ποσοστά μετεγχειρητικής μόλυνσης. Πολλοί συνάδελφοι αποφεύγουν τη χρήση του επιγονατιδικού τένοντα γιατί τόσο η λήψη του συγκεκριμένου μοσχεύματος όσο και η τοποθέτησή του παρουσιάζουν τεχνικές δυσκολίες και απαιτούν ιδιαίτερη εμπειρία και χειρουργική ικανότητα αλλά το αποτέλεσμα πραγματικά ανταμείβει τόσο τον χειρουργό όσο και τον ασθενή!
Μετά τη λήψη του μοσχεύματος πραγματοποιείται αρθροσκόπηση του γόνατος. Πραγματοποιείται έλεγχος για συνυπάρχουσες βλάβες (μηνίσκοι και αρθρικοί χόνδροι). Ακολουθεί η δημιουργία των τούνελ στον μηρό και την κνήμη μέσα στα οποία θα καθηλωθεί το ειδικά διαμορφωμένο μόσχευμα του ΠΧΣ. Στο μηρό ακολουθείται είτε η τεχνική της έσω πόρτας (medial portal) είτε η τεχνική δια του κνημιαίου τούνελ (transtibial) ανάλογα με την κρίση του χειρουργού την ώρα της επέμβασης και πάντα με κριτήριο του ποιά τεχνική δίνει τον καλύτερο δυνατό προσανατολισμό και καθιστά δυνατή την τοποθέτηση του μοσχεύματος στην ανατομική του θέση. Επίσης, ανάλογα με το μέγεθος του γόνατος ακολουθείται είτε η τεχνική ενός τούνελ στο μηρό (single bundle) είτε η τεχνική των διπλών τούνελ (double bundle) για τον μηρό και την κνήμη.
Στη συνέχεια διαπερνάται το μόσχευμα στα τούνελ και έτσι αναπαράγεται ο ΠΧΣ. Το μόσχευμα καθηλώνεται στη θέση του με ειδικά συστήματα καθήλωσης όπως κοχλίες, μεταλλικούς ή απορροφήσιμους (interference screws) και κρεμάμενα συστήματα (Buttons).
Απαιτείται μια τουλάχιστον διανυκτέρευση στο νοσοκομείο. Την ημέρα της εισαγωγής ο ασθενής υποβάλλεται σε προεγχειρητικό και αναισθησιολογικό έλεγχο και στη συνέχεια οδηγείται στο χειρουργείο. Παραμένει ένα βράδυ στο νοσοκομείο ώστε να λάβει κατάλληλη αναλγητική, αντιπηκτική και αντιβιοτική αγωγή και την επομένη εξέρχεται με οδηγίες αποθεραπείας.
Η αποθεραπεία είναι μακροχρόνια , χρειάζονται συνήθως έξι τουλάχιστον μήνες εντατικού προγράμματος για πλήρη επάνοδο στις αθλητικές δραστηριότητες.Το κομμάτι της αποκάταστασης είναι το πιο δύσκολο για τον ασθενή και απαιτεί συνέπεια και επιμονή στίς οδηγίες του ιατρού και φυσικοθεραπευτή για να έχει η αρθροσκοπική αποκατάσταση του ΠΧΣ άριστο τελικό αποτέλεσμα.
